Aardbeien uit eigen land fors duurder: Prijzen sinds 2015 met bijna 70 procent gestegen
Berlijn – Duitse aardbeien zijn de afgelopen tien jaar een luxeproduct geworden. Sinds 2015 zijn de prijzen voor lokaal geteelde aardbeien met bijna 70 procent gestegen, en experts verwachten dat deze trend zich zal voortzetten. Achter deze prijsstijging schuilt een combinatie van structurele en klimatologische oorzaken die zowel telers als consumenten steeds meer onder druk zetten.
Arbeidskosten als prijsdrijver
Een van de belangrijkste redenen voor de prijsstijging is de stijging van de personeelskosten. In Duitsland worden aardbeien vrijwel uitsluitend met de hand geoogst, waardoor arbeidskosten tot 60 procent van de totale productiekosten uitmaken. Volgens Simon Scheinsacher van de Vereniging van Zuid-Duitse Asperge- en Aardbeientelers (VSSE) is de stijging van het minimumloon een doorslaggevende factor. “We zijn vertrokken van een minimumloon van €8,50 in 2015 naar €12,82 per uur in 2025. Dat is een enorme verhoging die producenten zwaar voelen,” aldus Scheinsacher.
Deze stijgende kosten hebben er mede toe geleid dat veel aardbeientelers hun bedrijf hebben stopgezet of hun teeltoppervlakte aanzienlijk hebben verminderd.
Daling van productie en zelfvoorziening
Volgens gegevens van het Duitse Bureau voor de Statistiek is het aantal aardbeienbedrijven sinds 2015 met ruim 24 procent gedaald tot 1.702 actieve telers. De totale teeltoppervlakte is met bijna 30 procent afgenomen tot 13.149 hectare. Ook de jaarlijkse oogst is fors gekrompen: van circa 173.000 ton in 2015 tot iets meer dan 120.000 ton in 2024.
Het gevolg is dat Duitsland tegenwoordig slechts voor de helft zelfvoorzienend is in aardbeien. De rest wordt ingevoerd uit landen zoals Spanje en Griekenland, waar de productiekosten doorgaans lager liggen.
Impact van klimaatverandering
De aardbeienteelt in Duitsland wordt daarnaast geconfronteerd met toenemende klimatologische risico’s. Volgens agrarisch wetenschapper Tobias Gabler worden telers steeds vaker getroffen door extreme weersomstandigheden, zoals zware regenval en hagel. “Stortregens kunnen velden in korte tijd onbruikbaar maken en hele oogsten vernietigen,” legt Gabler uit. Hierdoor is de openluchtteelt steeds minder aantrekkelijk geworden en wordt er vaker gekozen voor beschermde teelt onder tunnels of kassen, wat extra kosten met zich meebrengt.
Blijft de consument bereid te betalen?
De prijsstijging roept bij sommige telers de vraag op hoe lang consumenten nog bereid zullen zijn om hogere bedragen te betalen voor Duitse aardbeien. Dominic Ell, aardbeienteler uit Oberkirch in Baden-Württemberg, merkt op: “Het is de vraag hoe ver de consument wil meegaan. Op welk moment wordt de prijs psychologisch onaanvaardbaar?”
Toch blijft Ell positief over de toekomst van de binnenlandse aardbeienteelt. “Als we met de aardbeienteelt geen geld meer kunnen verdienen, met welk product dan nog wel?” Op zijn bedrijf produceert Ell jaarlijks ongeveer 350 ton aardbeien en blijft hij geloven in de meerwaarde van lokale, verse producten.
Structurele verandering in de markt
Volgens marktanaliste Eva Würtenberger van de Agrarmarkt Informations-Gesellschaft is het onwaarschijnlijk dat de prijzen op korte termijn zullen dalen. “De structurele afname van bedrijven en teeltoppervlakten gecombineerd met arbeidsintensieve productiemethoden maakt dat aardbeien uit Duitsland een premiumproduct blijven.”
Het veranderende consumptiegedrag en de toegenomen afhankelijkheid van buitenlandse importen zouden de prijsdruk bovendien verder kunnen verhogen.
De evolutie van de aardbeienprijs toont aan hoe kwetsbaar arbeidsintensieve landbouw is voor economische en klimatologische veranderingen. Terwijl telers worstelen met stijgende kosten en tegenvallende oogsten, rijst de vraag of de consument de meerprijs voor lokale kwaliteit blijft betalen of zich zal wenden tot goedkopere alternatieven uit het buitenland.
De toekomst van de Duitse aardbei lijkt dus niet alleen op het veld beslist te worden, maar ook in de winkelrekken.
